Του Γιώργου Γιάνναρου
1. Η Μάγκυ ήταν συντηρητική και όχι φιλελεύθερη, με την κλασική του όρου έννοια. Ήταν ιδιαζόντως θρήσκα, διακατεχόταν από τον παραδοσιακό βρετανικό εθνοκεντρισμό και κοινωνικά είχε συντηρητικές απόψεις. Η ιδεοληπτική της εμμονή με την οικονομική θεωρία της σχολής του Σικάγο είναι περισσότερο μία αναγκαιότητα της τότε εποχής να δηλώσει με σαφήνεια την αντικομμουνιστική της υστερία, παρά μία προσήλωση στα ιδεώδη του (νεο)φιλελευθερισμού. Αν κάνουμε μια συστηματική ερμηνεία της πολιτικής της, όπως λέμε στη νομική επιστήμη, αν δηλαδή εξετάσουμε το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο κινήθηκε, η παραπάνω επισήμανση αποδεικνύεται αυταπόδεικτα. Στην Ευρώπη τη δεκαετία του 1970 είχε κυριαρχήσει ιδεολογικά η γερμανικού τύπου σοσιαλδημοκρατία με υπερμεγέθες κράτος πρόνοιας και κρατικό παρεμβατισμό, χωρίς σαφείς αποστάσεις από τον κομμουνισμό της ΕΣΣΔ και των δορυφόρων της. Κατά συνέπεια η στάση της ήταν μία σαφής δήλωση αντίθεσης στα παραπάνω, για να καταστήσει σαφές το στίγμα της στο εσωτερικό της χώρας της.
2. Όπως και τότε, έτσι και σήμερα οι απανταχού αυτοπροσδιοριζόμενοι ως φιλελεύθεροι έχουμε δύο σοβαρά μειονεκτήματα: Πρώτον, δεν υπάρχει κάποιος ηγέτης -σημείο αναφοράς για να επικοινωνήσουμε τα πιστεύω μας και δεύτερον διαχεόμαστε στο πολιτικό σύστημα από την κεντροδεξιά (ως κορμός της φιλελεύθερης οικονομικά πτέρυγας) ως την φιλευρωπαϊκή αριστερά (ως κορμός της πολιτικά φιλελεύθερης πτέρυγας). Ο όψιμος εναγκαλισμός της Θάτσερ στα social media των αυτοπροσδιοριζόμενων (νεο)φιλελεύθερων με αφορμή το θάνατό της δείχνει και την αγωνία του προσδιορισμού. Βρήκα πολύ συνετή και βάζοντας την Μάγκυ στι κάδρο των πραγματικών διαστάσεων αυτού που αποκαλούμε εν γένει "φιλελευθερισμός" την ανακοίνωση της Φιλελεύθερης Συμμαχίας Greek Liberals - Φιλελεύθερη Συμμαχία
3. Με σημερινούς πολιτικούς όρους η Μάγκυ θα ήταν μία Μέρκελ σε μία πρώτη αυθαίρετη βέβαια σύγκριση. Δηλαδή μία κλασική συντηρητική δεξιά πολιτικός και είμαι σίγουρος ότι οι κοινωνικο-πολιτικές της απόψεις θα ευθυγραμμίζονταν με το Ευρωπαικό Λαικό Κόμμα και όχι με τους Φιλελεύθερους-Δημοκράτες.
Κατ' αρχάς ο θάνατος ενός πολιτικού ηγέτη είναι μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να διαβάσει κανείς αξιόλογα αφιερώματα για τα πεπραγμένα του, που όσο είναι εν ζωή δεν γράφονται. Αφού διάβασα λοιπόν αμέτρητα obituaries και αφιερώματα, κωδικοποιώ λίγες σκέψεις οι οποίες με επηρέασαν και από τη φήμη της, έτσι όπως αυτή έχει εδραιωθεί στη συλλογική μας συνείδηση:
1. Η Μάγκυ ήταν συντηρητική και όχι φιλελεύθερη, με την κλασική του όρου έννοια. Ήταν ιδιαζόντως θρήσκα, διακατεχόταν από τον παραδοσιακό βρετανικό εθνοκεντρισμό και κοινωνικά είχε συντηρητικές απόψεις. Η ιδεοληπτική της εμμονή με την οικονομική θεωρία της σχολής του Σικάγο είναι περισσότερο μία αναγκαιότητα της τότε εποχής να δηλώσει με σαφήνεια την αντικομμουνιστική της υστερία, παρά μία προσήλωση στα ιδεώδη του (νεο)φιλελευθερισμού. Αν κάνουμε μια συστηματική ερμηνεία της πολιτικής της, όπως λέμε στη νομική επιστήμη, αν δηλαδή εξετάσουμε το ιστορικό πλαίσιο μέσα στο οποίο κινήθηκε, η παραπάνω επισήμανση αποδεικνύεται αυταπόδεικτα. Στην Ευρώπη τη δεκαετία του 1970 είχε κυριαρχήσει ιδεολογικά η γερμανικού τύπου σοσιαλδημοκρατία με υπερμεγέθες κράτος πρόνοιας και κρατικό παρεμβατισμό, χωρίς σαφείς αποστάσεις από τον κομμουνισμό της ΕΣΣΔ και των δορυφόρων της. Κατά συνέπεια η στάση της ήταν μία σαφής δήλωση αντίθεσης στα παραπάνω, για να καταστήσει σαφές το στίγμα της στο εσωτερικό της χώρας της.
2. Όπως και τότε, έτσι και σήμερα οι απανταχού αυτοπροσδιοριζόμενοι ως φιλελεύθεροι έχουμε δύο σοβαρά μειονεκτήματα: Πρώτον, δεν υπάρχει κάποιος ηγέτης -σημείο αναφοράς για να επικοινωνήσουμε τα πιστεύω μας και δεύτερον διαχεόμαστε στο πολιτικό σύστημα από την κεντροδεξιά (ως κορμός της φιλελεύθερης οικονομικά πτέρυγας) ως την φιλευρωπαϊκή αριστερά (ως κορμός της πολιτικά φιλελεύθερης πτέρυγας). Ο όψιμος εναγκαλισμός της Θάτσερ στα social media των αυτοπροσδιοριζόμενων (νεο)φιλελεύθερων με αφορμή το θάνατό της δείχνει και την αγωνία του προσδιορισμού. Βρήκα πολύ συνετή και βάζοντας την Μάγκυ στι κάδρο των πραγματικών διαστάσεων αυτού που αποκαλούμε εν γένει "φιλελευθερισμός" την ανακοίνωση της Φιλελεύθερης Συμμαχίας Greek Liberals - Φιλελεύθερη Συμμαχία
3. Με σημερινούς πολιτικούς όρους η Μάγκυ θα ήταν μία Μέρκελ σε μία πρώτη αυθαίρετη βέβαια σύγκριση. Δηλαδή μία κλασική συντηρητική δεξιά πολιτικός και είμαι σίγουρος ότι οι κοινωνικο-πολιτικές της απόψεις θα ευθυγραμμίζονταν με το Ευρωπαικό Λαικό Κόμμα και όχι με τους Φιλελεύθερους-Δημοκράτες.
(Σημειώνεται, ότι η φωτογραφία του άρθρου είναι επιλογή της "Οδού" και όχι του φίλου συντάκτη).
